خوبان خراسانی – مرحوم آیت الله غلامحسین تبریزی (۱۲۶۰ شبستر – ۱۳۵۹ مشهد)

شیخ غلامحسین تبریزی معروف به شیخ غلامحسین ترک تبریزی (عبدخدایی) درروستای وایقان شبستر به دنیا آمد. در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل پرداخت و پس از اتمام سطح برای ادامه تحصیلات به نجف رفت و آنجا نزد آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، سید محمدکاظم یزدی و شریعت اصفهانی تلمذ کرد.

پس از اتمام تحصیلات به تبریز بازگشت و به فعالیت های مذهبی روی آورد. جمعیت دیانت اسلامی را تأسیس و معارف اسلامی را به سبکی نو در میان جمعیت تدریس می‌کرد. گفتار ایشان در نشری های به نام “تذکرات دیانتی” هر پانزده روز یک بار منتشر می‌شد. این اقدام وی با تایید و تشویق علما ازجمله آیت الله حسین قمی، عبدالکریم حائری شیرازی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی همراه بود. به گفتگو با صاحبان ادیان دیگر اهمیت می‌داد و در مناظره‌ها شرکت می‌جست و از مبارزات سیاسی غافل نبود. در جریان کلاه پهلوی در سال ۱۳۱۱ به مبارزه علیه اتحاد شکل و مظالم رضاخان پرداخت، ولی حرکت او سرکوب شد و خود او پس از مدتی زندگی مخفی، به استانداری احضار شد. وقتی متوجه شد قرار است رضاخان به تبریز سفر کند و او نیز باید به استقبال برود، به کربلا مشرف شد و مدتی آنجا اقامت کرد و پس از آرام شدن اوضاع به تبریز برگشت. پس از مدتی بنا به شرایط تبریز به مشهد مقدس مهاجرت کرد. هنوز مدتی از اقامتشان در محله پاچنار مشهد نگذشته بود که همسرش موقع بیرون آمدن از حمام بهاالدوله به لحاظ داشتن حجاب مورد تعقیب پاسبان ها قرار می گیرد. پاسبان به طرف ایشان حمله کرد تا چادر را از سرایشان بردارد و او که در آخرین روزهای بارداری خود به سرمی‌برد برای حفظ حجاب خود را به‌ سرعت درون منزل حاج کریم آقا یکی از محترمین محل انداخت و ۱۸ روز بعدازاین رویداد به رحمت حق پیوست. دریکی از شبستان های مسجد گوهرشاد نماز جماعت اقامه می‌نمود. همچنین در نهضت گوهرشاد مشارکت داشت و جزو بازداشت یهای حادثه گوهرشاد در سال ۱۳۱۴ بود. پس از شهریور ۱۳۱۰ به منظور مقابله با اندیشه های کسروی به انتشار “تذکرات دینی” در مشهد دست زد و مدتی هم نشریه “راحت” و “ندای حق” را نشر داد. بعد ترور نافرجام کسروی شهید نواب صفوی به مشهد آمد و با کمک حاج شیخ مدتی دریکی از روستاهای اطراف مشهد مخفی شد. در جریان شهادت برای او چهلم گرفت و مسئولیت یکی از شاخه های فدائیان اسلام را که به نام مبارزان اسلام خوانده می‌شد خود به عهده گرفت. اقامه نماز جمعه را واجب می‌دانست به همین جهت از سال (۱۳۲۸ تا اوایل ۱۳۹۵) در مسجد گوهرشاد، نماز جمعه اقامه می‌کرد. در خطبه های نماز جمعه، پادشاهان جور را نکوهش و به پیروی از حاکمان عادل و حرکت های الهی توصیه می‌نمود. محمدمهدی عبدخدایی در خاطراتش آورده است که: «پدر من درباره روابطش با امام می‌گفت: زمانی که مرحوم آیت الله بروجردی حضرت امام را به عنوان نماینده خودشان به مشهد فرستاد، امام که آن وقت به اسم حاج آقا روح الله شهرت داشت به منزل ما آمد. آن موقع امام کشف الاسرار را نوشته بودند.»