خوبان خراسانی – مرحوم آیت الله میرزا جوادآقا تهرانی (۱۲۸۳ تهران – ۱۳۶۸ مشهد)

مرحوم آیت الله میرزا جواد حاجی ترخانی تهرانی معروف به میرزا جوادآقا تهرانی، پدرش از تجار متدین و مورد اعتماد بازاریان بود. پس از گذراندن دوره دبستان و سیکل در مدرسه ثروت تهران، برای کسب علوم دینی به قم رفت. پس از فراگیری مقداری از سطح، راهی نجف شد و پس از چند سال تحصیل در این حوزه و شاگردی آیت الله مرتضی طالقانی، شهاب الدین مرعشی نجفی و محمدتقی آملی، به امر مادرش به تهران بازگشت. بعد از چند سال به مشهد عزیمت کرد و از محضر میرزا مهدی اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی بهره برد و صدها نفر نیز از دروس وی در حوزه علمیه مشهد بهره بردند.

میزان المطالب، آیین زندگی و دروس اخلاق اسلامی، فلسفه بشری و اسلامی، بهایی چه می گوید و بررسی پیرامون اسلام ازجمله آثار به جامانده از وی است. در زندگی فردی و اجتماعی، به رعایت اصول و موازین اخلاقی و اخلاص در عمل مشهور بود. سعی فراوان داشت که با لحن و کلامش، موجب تحقیر و آزار دیگری نباشد. از شهرت طلبی بشدت گریزان بود و اگر کسی در سخنرانی یا نوشته، نام وی را با القاب می آورد، سخت ناراحت می شد. نام خود را بر روی کتاب های تألیفی به شکلی ساده و بدون القاب می آورد، مانند «ج. زارع» یا «جواد تهرانی». از مال دنیا هیچ نیندوخت. دارایی او از چند کتاب و اثاثیه ای اندک تجاوز نمی کرد. آن اندک کتاب ها را هم دو ماه قبل از رحلتش به مرجع تقلید وقت، آیت الله گلپایگانی بخشید. زهد و اخلاص در طریق بندگی خداوند برای او درجاتی از معنویت فراهم آورده بود و کراماتی نیز از او نقل شده است. با تأسیس بنیاد خیریه و مرکز درمانی به یاری محرومین شتافت و به دنبال آن صندوق قرض الحسنه، فروشگاه تعاونی و کتابخانه ای با کمک ایشان شکل گرفت. در طول مبارزات اسلامی ملت ایران بر ضد رژیم ستم شاهی، از پیشگامان نهضت بود. اطلاعیه های انقلابی او به همراه دیگر آیات عظام در مشهد و حضور پیگیر او در مراسم راهپیمایی و اعتراض ها و تحصن ها، از خاطرات فراموش نشدنی وی در روزهای انقلاب در مشهد است. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره از بارزترین چهره های حامی انقلاب بود و چندین بار برای دیدن امام خمینی در فرصت های مختلف به تهران رفت. در ۱۳۵۸ نیز از حوزه انتخابیه خراسان به نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی جمهوری اسامی ایران انتخاب شد. حضور چهارباره اش در جبهه های جنگ و پوشیدن لباس بسیجی و شرکت در خطوط مقدم جبهه، روحیه حماسه آفرینان دفاع مقدس را تقویت می کرد. هر وقت به جبهه می رفت، کفن خویش را برمی داشت و می گفت هرکجا که شهید شدم یا مُردم، همان جا دفنم کنید. سرانجام در ۲ آبان ۱۳۶۸ پس از ۸۵ سال حیات در مشهد درگذشت و برحسب وصیتش در قبرستان عمومی بهشت رضا علیه السلام و بدون سنگ قبر و درج نامی دفن گردید. در پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت او آمده است: «آن عالم بزرگوار و پارسا، حقا از زمره انسان های والا و برجسته ای بود که عمر خود را در بندگی خدا و خدمت به خلق و مجاهدت در راه دین گذرانید و با بیان و قلم و قدم، در طریق جلب رضای الهی گام برداشت. سالیان دراز، حوزه علمیه مشهد را با درس فقه و تفسیر و عقاید رونق بخشید و طلاب و فضلای زیادی را مستفیض گردانید.